Via een stafkaart wordt een rechte lijn getrokken van Tilburg naar Turnhout. Piroska loopt het traject van Tilburg centrum tot aan de grens Nederland België.Geert loopt het traject van Turnhout centrum tot aan de grens België Nederland. Ontmoeting volgt. Gedurende deze wandelingen beschrijven ze hun waarnemingen.
Het kunstwerk bestaat uit een fotomontage van landschap en tekst.
Het is een onstuimige dag; wind, zon, regen en onweer wisselen elkaar af. Ter hoogte van Aarle, in het grensgebied tussen Nederland en België, tref ik Piroska Mihalka en Geert Koevoets aan, werkend aan hun invulling van het 'Spiegelproject'.
Beiden zijn gefascineerd door het belang van landschappen. Waar dan ook. Voor Piroska evenzogoed in Hongarije waar zij geboren is, als in Canada waar ze is opgegroeid en in België waar ze nu woont. En voor Geert die in Tilburg woont maar evenzogoed 'voor hetzelfde geld' ook in Munchen of Berlijn zich dezelfde vraag zou stellen.
Beiden zijn nú op zoek naar wat het landschap op de geografische lijn Tilburg - Turnhout te zeggen heeft en beiden vragen zich af wat hier zichtbaar wordt.
In de uitspanning "De Trog" lichten zij hun zoektocht toe: 'Hét landschap' bestaat niet. Dat is een abstractie. Zij voelen zich geroepen het traject Tilburg - Turnhout te doorlopen, te ondergaan en zo te ontdekken wat dit concrete landschap te zeggen heeft en te denken geeft.
Beider vooronderstelling is, dat het 'natuurlijk' landschap in België-regio Turnhout zal verschillen met dat in Nederland-regio Tilburg op grond van verschil in politiek op het terrein van ruimtelijke ordening.
Vraag is uiteraard wat dit te maken heeft met 'kunst'. Hun antwoord is duidelijk: een kunstenaar is een componist, iemand die verbale of visuele beelden creëert. In wat daarbij aan vormen ontstaat wordt de inhoud van de ervaring van het landschap uitdrukkelijk aan de orde gesteld.
Terloops komt Ton Lemaire voorbij, die in 1970 zijn 'Filosofie van het landschap' publiceerde. (In 2006 verschijnt de achtste druk) Een citaat geeft inzicht in wat beide kunstenaars bezielt:
"De moderne mens is niet alleen aan de tijd van de profane geschiedenis uitgeleverd, maar evenzeer aan de profane ruimte. Hij is precies degene die oog in oog met de oneindigheid van de wereld moet leven, die zich niet meer kan oriënteren op de heilige plaatsen waarin God en zijn heiligen zich in de wereld tegenwoordig stelden - kerken, kapellen, bedevaartsplaatsen -, maar die elk definitief middelpunt heeft verloren. Zijn ruimte is geontmythologiseerd, en daarom is zij het onderwerp kunnen worden van de geografie, de geologie en de geometrie." (a.w. Ambo, Baarn 1970, pag. 94)
Het werk waarmee ze in het 'Spiegelproject' bezig zijn ervaren zij als de conceptie van een kind. Er zal een nieuw(e) werk(elijkheid) ontstaan; en wat zich daarin presenteert confronteert de toeschouwer met zijn/haar eigen houding ten opzichte van het landschap: beleef ik het landschap als bezielde pelgrim, nieuwsgierige ontdekkingsreiziger, op winst beluste veroveraar, romantische wandelaar of als een moderne toerist, die overal naar toe gaat maar nergens woont?
Leon Segers
